Linh Vũ
Một làng nhỏ nằm về hướng Bắc quận NH song song với con sông Dinh chảy xuyên qua thành phố. Dân chúng ở đây sống bằng nghề trồng mía và trồng cây hạt dẽ. Làng được phân chia ra hai khu vực, một bên giáp với chân núi, bên kia kéo dài đến bờ sông, quanh năm khí hậu ôn hòa. Ðặc biệt khu gần mé sông có nhiều ruộng lúa và cò trắng thường kéo về tha mồi làm tổ.
Hôm nay là mua thu, bầu trời trong xanh, người đàn ông trong bộ đồng phục Công An trở về lại làng cũ sau ngày chiến tranh kết thúc. Anh bước theo con đường dốc đến ngọn đồi cuối làng cùng với nhóm thuộc hạ. Anh CA dừng lại trước một căn nhà bỏ trống đưa mắt quan sát với đôi mắt đăm chiêu. Căn nhà có nhiều chỗ đỗ nát, những bậc thềm cỏ mọc cao, sân gạch trước nhà đá ngỗn ngang với những hố sâu của đạn pháo trông thật hoang tàn. Anh bước ra phía sau vườn, leo lên cây hái một bụm trái dẽ rồi ngồi dưới góc cây cạy từng hột ăn. Vừa ăn hạt dẽ, vừa nhìn khỏang trời xa trước mặt, bỗng dưng anh thấy hướng đường luồng cạnh nhà có một người lớn tuổi từ xa đi lại, theo sau là đám trẻ con với vẽ mặt đầy sợ hải.
Người đàn ông bước đến đứng trước mặt anh CA nói lớn. Tại sao hái trái dẽ nhà người ta mà không hỏi chủ. Người CA liền nhanh miệng trả lời. Nhà vắng không có chủ biết hỏi ai, thích thì hái ăn thôi. Người đàn ông liếc nhìn bộ đồng phục gã đang mặc và đám thanh niên rồi từ tốn giải thích: Ðây là nhà người bạn tôi, anh đã bỏ đi từ nhiếu năm trước, tôi là người duy nhất còn lại trông nôm dùm vườn cây trái cho anh ấy…Người Công An bỏ nấm hạt dẽ xuống đất, đứng thằng người quan sát người đàn ông từ đầu đến chân rồi hỏi gằng từng tiếng. Mày có phải là thằng Tư Sún con ông Bảy Cò không? Người đàn ông nghe hỏi đích danh mình, anh đâm ra hoảng sợ không biết chuyện gì sẽ xảy đến. Ở đây mỗi lần có người tra hỏi, hay có giấy kêu lên phường xã làm việc thì trước sau gì cũng không tránh khỏi bị tù tội hay mất mạng. Người đàn ông run sợ lấp bấp trong cổ họng chưa dám trả lời thì người CA liền nói. Tao nhớ mày rồi, khi còn nhỏ mày thường chở tao đi học, mày có chiếc xe đạp Pero kiểu Pháp, mày đến nhà này mỗi ngày, gia đình bố mẹ mày là người giàu có nhất vùng, rất tiếc tao xa quê lâu quá, hơn nữa mày trông già trước tuổi, nên tao không nhận ra mày sớm. Người đàn ông định bước đến bắt tay vui mừng gặp lại bạn bè, kể lễ những chuyện trong nhiều năm qua, nhưng người CA đưa tay càn lại, cười khinh miệt nói. Bây giờ mày không còn là bạn tao nữa. Tao là phó quận uỷ mày biết không? Hôm nay tao sẽ bắt mày đem về quận để làm việc.
Nói xong người CA đứng nhìn bâng quơ cảnh xóm làng xơ xác, anh lấy trong túi một điếu thuốc đưa lên miệng châm lửa rồi nhìn người đàn ông nói. Mày thấy thuốc này thơm không, thơm hơn thuốc bằng lá bí ngô mà ngày xưa tao với mày ngồi hút trong một góc vườn. Ba con năm thơm lắm, chắc mày chưa bao giờ thưởng thức đâu. Hãy ngồi xuống gốc cây dẽ nghỉ mát, chờ tao hút xong điếu thuốc, đám lính sẽ đưa mày đi.
Người CA chợt nhớ lại năm xưa hai đứa đi hái trộm trái dẽ, bị người ta phát giác, hoảng quá té lăng dưới gốc cây sưng cả mông, hai đứa chạy như ngưạ phi, cuối cùng không còn giữ lại được hạt dẽ nào, vửa đau, vửa khóc, chính thằng đàn ông này đã lấy nắm hạt dẽ của nó bỏ vào túi cho mình…Ðang hồi tưởng về dĩ vãng người CA liền lấy trong túi áo một bị hạt dẽ đưa cho người đàn ông chậm rải nói. Ngày xưa mày cho tao nắm hạt dẽ, bây giờ tao trả lại mày đây, như vậy là sòng phẳng không còn ai nợ ai, xã hôi chủ nghĩa luôn đối xử công bằng. Hãy cầm lấy và theo tao lên đường. Người đàn ông ném trả lại túi hạt dẽ với cử chỉ đầy tức giận, toán lính bước đến nắm tay người đàn ông đẩy về phía trước ra lệnh bước đi.
Trong cơn thịnh nộ người đàn ông hét lên. Ðồng bào ơi ra mà xem bọn cán bộ hà hiếp dân. Sau đó quay sang chỉ vào mặt người CA. Mày đã giết chết bao nhiêu người rồi? mày hãy mở mắt xem xóm làng của mày bây giờ ra sao….Ðám lính công an đến ôm chặt người đàn ông đè xuống đất. Người CA đứng nhìn với đôi mắt hừng hực đò, da tái xanh ra lệnh cho toán lính, đập cho nó một trận để nó im đi. Người đàn ông ngước đầu lên tiếp tục la lớn. Ðồng bào ơi ra mà xem cán bộ hà hiếp dân lành, tao đã làm gì nên tội, tao không sợ đâu.. mày giết tao đi… mày giết tao đi…. Tiếng kêu như vô vọng, dân làng không ai dám bước ra can thiệp chỉ có đám con nít theo ông lúc trước núp bên hàng dậu với ánh mắt đầy hoảng sợ.
Người CA tiếp tục tố cáo.
-Cha mày là địa chủ, lắm của nhiều tiền sao không trốn đi như đám đĩ điếm, trộm cướp kia mà còn ở lại nơi này làm gì? Người đàn ông trả lời.
-Tao không cần đi đâu cả, đây là nơi chôn nhau cắt rốn của tao, tao phải nuôi cha mẹ già, chứ không như mày bỏ cha già theo giài phóng trong lúc cha mày đang nằm trên giường bệnh, gia đình tao đã chăm sóc cha mày đến ngày ông qua đời. Ðã vậy mà mày không biết ơn, còn gieo oán, bắt bớ tao…. mày biết không hởi thằng khốn nạn.
Vừa dứt câu người CA đưa tay qua bên hông rút khẩu súng lục chỉ về phía người đàn ông hét lớn.
-Câm miệng, không thì tao sẽ bắn mày nát thây.
Người đàn ông vẫn thảm nhiên không sợ những lời hâm dọa, quay mặt bước đi. Người CA ra lệnh toán lính giữ ông lại và dùng sức mạnh đẩy đi. Khoảng hơn mười lăm phút, cả bọn lính và người đàn ông dừng lại giữa cánh đồng bên mé sông nghỉ mát. Người CA quay sang hỏi.
-Mày còn nhớ nơi này không? mỗi năm cứ vào thu, tao với mày thường đi bắn cò và vịt nước, mày thì lúc nào cũng có chiến lợi phẩm. Tao thì không, vì ná mày được trang bị bằng thứ dây cao su cứng, dẽo nên không bị đứt, viên bi đi mạnh hơn, còn ná tao vửa kéo đã bị đứt. Mày biết tại sao không, vì tao là con nhà nghèo không tiền mua thứ cao su tốt, nhưng bây giờ thì tao có loại ná này bắn nhanh, chính xác.
Người CA vừa nói vừa chỉ tay lên khẩu súng lục cười ngạo mạn. Người đàn ông càng tức giận hơn hét lớn.
-Tao không muốn nghe mày nhắt đến chuyện ngày xưa, mày hãy thà tao ra ngay, vợ tao yếu đuối không thể chăm sóc cho cả gia đình được, đừng nói nhiều hãy thả tao ra ngay. Tao không có tội gì cà.
Người CA nhìn ngưới đàn ông cười sặc sụa như có điều thích thú rồi quay sang nói.
-Mày không có tội à!. Mày là con nhà giàu có tôi với nhân dân, nếu mày muốn về thì mang vợ ra đây giao cho tao ít hôm thì mày sẽ được tha ngay.
Người đàn ông quá tức giận,không chịu nỗi sĩ nhục của hắn, đôi mắt nỗi đỏ, hai tay run lên lồng lộng như một con hổ, bất thần nhảy đến đấm vào mặt người CA tối tấp rồi bỏ đi. Sau đó hai tiếng đoàng.. đoàng từ khẩu súng lục phát ra. Người đàn ông ngã xuống bên bờ ruộng với vũng máu đỏ loan dài trên mặt đất. Phía xa bờ sông, đàn chim cũng vội vã tung cánh bay thật nhanh về khóm rừng sồi ẩn núp. Bầu trời mùa thu làng cây dẽ vửa xóa đi một kỷ niệm ấu thơ của đôi bạn bằng một viên đạn đồng và đàn cò trắng bay đi chắt không bao giờ trở lại.