letamanh
Những ngày gần với tháng Tư, sao trong ta cứ như người đi trên sóng, với con thuyền nhỏ tròng trành muốn lật úp giữa cơn phong ba! Cái cảm giác bất ngờ khó chịu ấy hình như đến với con tim nhãy không đều nhịp khi ta nhớ quê hương xa thật xa. Nhớ tuổi thơ, nhớ những kỷ niệm chan hoà ánh nắng, nhớ Tam Quan, nhớ Tăng Bạt Hổ, nhớ bãi cát trắng Nha Trang những năm Trung Học Võ Tánh, nhớ Petrus Ký, nhớ sân trường MPC – Văn Khoa…Nhưng nhất là bải biển mang nhiều kỷ niệm Nha Trang. Nhớ Tháp Bà, nhớ nem Ninh Hoà, nhớ chè hạt đát, phở Hợp Lợi, Bánh Patéchaud sửa đậu nành, xôi gà bên hông rạp hát Thành Xương…
Em Nha Trang với làn sóng mát lịm
Buổi chiều xuân tắm biển Hòn Chồng
Ngất ngây nhìn giọt nắng trong mắt em
Hòn Yến ngoài xa mĩm cười hang động!
Phải rồi, trong hồi ức chỉ còn nhớ những con đường cũ, những ngỏ ngách không tên; nhớ Hoàng Tử Cảnh, Phan Bội Châu, Tân Tân, Minh Châu, Tân Quang, Bá Đa Lộc, Chợ Đầm, Nhà thờ Đá, Chùa Long Sơn, Yersin, Cầu Đá, Hải Học Viện, Hòn Tre, Hòn Thị, Tháp Bà, Xóm Bóng, Đồng Đế, nhớ Phú Vinh, nhớ Thành, nhớ mả Yersin, nhớ cầu Hà Ra, Cầu Xóm Bóng, nhớ những cây bàng trước Viện Pasteur, nhớ những hàng dương liểu bên bờ cát trắng và tiếng sóng biển rì rào khi ta cùng em ngồi bên nhau ngắm trăng lên, mái tóc em thơm mùi nước biển …
Những địa danh nhãy lộn mèo trong óc
Quân Trường Đồng Đế em nằm xoã tóc
Thao Diễn một thời an giấc ngủ chưa?
Anh đứng đợi nhìn thời gian vụt khóc!
Có một thời ta đã từng vào ra cổng trường Võ Tánh, nhớ đường Bá Đa Lộc, nhớ những em học trường Pháp kề bên, nhớ Thầy Hiệu Trưởng Lê Nguyên Diệm, nhớ tiếng trống trường, nhớ các bạn cùng lớp Huỳnh Thọ Huyên, Lâm Đạo Đụng, Hoàng Kim Dũng… Nhớ Ban Văn Nghệ tập tành phát thanh trên đài “Nha Trang là miền quê hương cát trắng…”, Nhớ đội bóng đá, nhớ anh bạn Vĩnh Thắng làm thủ môn ho ra máu vì chụp những trái banh biểu diễn… Nhớ đạp xe qua trường Nữ ngắm em…!
Ôi!
Chập chùng kỷ niệm xa xăm!
Nửa vòng thế kỷ con tằm sợi tơ
Anh Võ Tánh mối tình hờ
Ngắm em Trường Nữ bây giờ nơi nao!
Hồi đó, không hiểu tại sao những thằng học trò Đệ Nhị Cấp, kể cũng ở tuổi biết yêu, thế sao chỉ nhìn em thôi mà không dám tỏ lời! Có những đêm, 11 giờ khuya đạp xe qua phố nhà em ở, chỉ cần thấy em ngồi bên cửa sổ học bài là đã vui rồi, về ngủ yên giấc! Giờ ngồi ôn lại chuyện xưa, có lúc gặp em trong các Hội Ngộ VT- NTH, em bây giờ với em ngầy ấy ra sao, giống như bài hát: “…Đôi khi trộm nhìn em, xem dung nhan đó bây giờ ra sao, em có còn đôi má đào, như ngày nào…kể từ khi vắng nhau, em như tấm vải lụa nhàu…”. Đã hơn nửa thế kỷ gặp lại, chưa bao giờ dám hỏi: :..Em có bề nào ai đón ai đưa? cuộc đời là vách núi là tường mây, quê hương nắng cháy đêm ngày….” Từng năm tháng ấy, cả một cuộc bể dâu nghiệt ngã xô sập những ước vọng tuổi trẻ của chúng ta. Thời gian thoát đã hơn sáu mươi năm xa mái trường Võ Tánh thân yêu, mỗi cuộc đời là một số phận.
Cuộc chiến tranh đã thổi những chiếc lá đời hai hướng. Có những thằng bạn cùng lớp Võ Tánh, sau ngày 30 tháng tư năm 75 làm đến chức Phó Tỉnh Trưởng Khánh Hoà, có thằng làm Bí Thư các công ty hay các quận đường rất ư là hách! Nghe nói những con đường xưa lối cũ giờ đã thay tên đổi hướng. Mà cũng phải thôi! Bốn mươi bốn năm rồi phải thay da đổi thịt chứ! Nhưng Nha Trang thay màu quá nhiều với chữ nghĩa, tiếng nói và cách cư xử. Người ta có cảm giác Nha Trang bây giờ là thành phố của Tàu. Bảng hiệu chữ Tàu rất to và nhiều hơn chữ Việt! Tiếng xí xô xí xà giọng Quang Thoại, Quảng Đông, Triều Châu… át cả tiếng người Việt rao hàng. Có những nhà hàng chỉ tiếp người Tàu và từ chối cho người Việt vào ăn… Có những con đường biệt lập không cho người Việt Nam rão bước!
Vùng trời mơ xưa đâu bóng dáng em
Khuất nẽo trời xa tìm mái tóc mềm
Ta ngục tù chất ngất đời trai trẻ
Nhớ em! nhớ em ánh sáng sao đêm!
Thời tuổi trẻ vụt tắt như làn chớp và tiếng sấm cơn giông! Khi ta ngồi trong tù từ Nam ra Bắc với chính trên giang sơn Việt và con dân Việt… Ta mới nhận ra rằng em là hiện hữu, là hy vọng mong manh của những đêm thao thức ngục tù… Vì có em dõi theo bước chân cuộc chiến và bên nhau những lúc khốn cùng mới thấy đời còn hương sắc:
Theo chân anh cả đời cùng khắp chốn
Nét thời gian in đậm nẽo thiên đường
Có những lúc gối chăn bùng tơi tã
Sóng vồ gió lốc quyện xoáy vết thương
Ta đã mài mòn gót chân, ta đã bao lần hai tay đầy những vết thương rừng thiêng nước độc; nhớ những tình yêu thân ái dạt dào, nuôi dưỡng hy vọng mong manh từ trong tù ngục về em.
Em tự nguyện như tín đồ dâng hiến
Mắt lim dim khấn vái cỏi huyền vi
Cùng quấn quít nổi đau thời chinh thiến
Nghiệt ngả xa nhau giữa tuổi xuân thì
Có phải chúng ta sinh ra nhầm lúc, để cùng nhau rơi xuống vực sâu hoang mê nghiệt ngã những tư tưởng tà thuyết hận thù:
Câu ca dao con cò một thời lặn lội
Đi ăn đêm lỡ vướng phải cành mềm
Rớt xuống ao không tài nào bay nỗi
Quê hương chiến trường nợ máu nặng thêm!
Đã qua rồi thời chiến trường Pleiku, Đức Cơ, Kuntum, Phú Nhơn, Thanh An, đã qua rồi Trại tù Trảng Lớn, Long Khánh, Long Giao, Hoàng Liên Sơn, Yên Báy, Vĩnh Phú. Đã qua rồi vùng kính tế Long Điền Đồng Nai… Có những ngôi mồ chưa bao giờ khói hương mấy mươi năm trời sau chính chiến:
Hết binh đao hơn bốn mươi bốn năm
Cỏ trên mồ anh cháy khô màu tủi hận
Giọt máu không hòa ướt âm rĩ sủi tăm
Giãi khăn tang em mang đời lận đận!
Tấm thân ta giờ tàn theo năm tháng, ngó lại vùng trời xưa như một thoáng chiêm bao. Nơi xứ người đôi khi ngạt thở vì những đêm chập chờn ác mộng, ta tưởng như đời ngưng bảo tố cho tổ quốc vươn lên. Ta những mơ những tưởng sẽ trở về Nha Trang ngắm lại vầng trăng thấp thoáng vờn mây ngoài biển cát, với bóng những hòn đảo quen thuộc xa xa. Ta vẫn mơ một ngày về!
letamanh
tháng tư năm 2019