Nguyễn Xuân Quang.
(Phần 1).
Từ Palm Desert chúng tôi đi thăm Công Viên Quốc Gia Cây Joshua.
Trước khi tới Công Viên Quốc Gia Cây Joshua chúng tôi ghé qua vài nơi thuận đường thường được nghe nói đến nhiều của Thung Lũng Coachella. Trên đường về sẽ ghé qua thị trấn 29 Cây Kè (Twenty-Nine Palms).
Trước tiên là đi mua đồ ăn cho buổi trưa picnic tại Công Viên Quốc Gia Cây Joshua ở một tiệm bánh và tiệm ăn nổi tiếng Sherman’s Deli & Bakery tại Palm Desert.
Mecca
Mecca là một tỉnh nhỏ sa mạc của Quận Riverside nằm ở bờ phía Bắc Biển Salton. Mecca Cali là một trong mười thành phố ở Hoa Kỳ có tên Ả Rập. Chín thành phố còn lại là: Lebanon (New Hampshire), Damascus (Maryland), Bagdad (Florida), Alexandria (Virginia), Cairo (Illinois), Palestine (Texas), Bethlehem (New Hampshire), Jordan (New York).
Tên Mecca đặt theo tên thánh địa Hồi giáo Mecca ở Saudi Arabia, nơi tín đồ Hồi giáo coi là chỗ giáng thế của đấng Muhammad và là thành phố thiêng liêng nhất của Hồi giáo. Mecca cũng là một phần của năm cột trụ mà một tín đồ Hồi giáo phải hành hương tới Mecca ít nhất là một lần trong đời để được coi là một hajj.
Mecca Cali cũng là một thị trấn sa mạc. Nhưng là một tỉnh nông nghiệp nhờ dẫn nước từ sông Colorado. Vì thế có nhiều rừng kè chà là.
Rừng kè chà là (ảnh của tác giả).
Cây chà là từ Algeria được đem trồng ở vùng sa mạc này vào năm 1903. Thung Lũng Coachella của Quận Riverside là vùng sản xuất chà là thương mại chính ở tây bán cầu. Hàng năm có Lễ Hội Chà Là mang sắc thái Ả Rập, nơi đất tổ của chà là, được tổ chức ở thị trấn Indio tại thung lũng này vào tháng hai cuối mùa thu hoạch. Năm tới lễ hội vào ngày 13 tháng 2, 2023.
Ngoài ra Mecca còn chuyên trồng cà chua, ớt Mễ jalapeño với những trang trại đồn điền cam, quít…
Mecca Cali Mecca nằm trong samạc Colorado ở bờ phía Bắc của Biển Salton, ở phía đông Thung Lũng Coachella.
Mecca Cali đã từng được dùng làm ngoại cảnh trong phim The Wild Angels năm 1966.
Biển Salton (Salton Sea).
Qua thị trấn Mecca là tới bờ phía Bắc Biển Salton.
Bãi Bờ Bắc Biển Salton với Kiến trúc Tân Kỳ Giữa Thế Kỷ bây giờ bỏ hoang (ảnh của tác giả).
Thật ra đây không phải là biển hay hồ nước mặn thiên nhiên. Đây cũng không phải là hồ do con người đào. Hồ tạo thành giữa năm 1905 và 1907 do lỗi kỹ thuật của các kênh đào dẫn nước khi Sông Colorado tràn ngập gây ra lũ lụt một vùng rộng lớn trong đó có 1.000 acres mỏ muối tao thành một ‘biển’ rộng 15 miles và dài 35 miles. Bãi Bờ Bắc Biển Salton với Kiến trúc Tân Kỳ Giữa Thế Kỷ bây giờ bỏ hoang (ảnh của tác giả).
Bờ Bắc Biển Salton Sea (ảnh của tác giả).
Các kỹ sư làm kênh đào đã không nghĩ tới vào những năm có bão tuyết nặng, khi tuyết tan dòng sông Colorado dâng tràn chẩy như thác lũ phá hủy nhiểu chỗ yếu của hệ thống kênh đào.
Năm 1927, Gus Eilers biến biển giữa sa mạc này thành một ốc đảo tĩnh dưỡng rất thành công.
(nguồn: allthatinesting.com).
Nhưng sau 20 năm đại họa sinh thái xẩy ra. Dưới ánh nắng lửa thiêu đốt sa mạc, nước bốc hơi, cạn dần và càng ngày càng mặn hơn. Cộng thêm các chất độc từ phân bón và thuốc trừ sâu bọ từ các vùng nông nghiệp chung quanh chẩy xuống hồ. Khu nghỉ mát, tinh dưỡng nổi tiếng Salton Sea trở thành một ‘biển chết’, một biển ma đầy ô nhiễm, độc hại làm chết sinh vật và con người.
Không một bóng người, không một sinh vật. Thấy lạnh người, nhất là hiện nay Cali đầy rẫy những thành phần bất hảo, không nhà, trôi dạt, chúng tôi chỉ dám dừng lại chụp vài tấm ảnh rồi vội vàng rời ngay.
Cá chết (nguồn: ocregister. com).
Chim chết (kvcrnews.org).
Sa mạc muối Salton Sea (bbc.com).
Bây giờ Biển Salton bỏ hoang. Hoang tàn. Hoang phế. Hoang vắng. Hoang vu.
(ảnh của tác giả).
Không một bóng người, không một sinh vật. Thấy lạnh người, nhất là hiện nay Cali đầy rẫy những thành phần bất hảo, không nhà, trôi dạt, chúng tôi chỉ dám dừng lại chụp vài tấm ảnh rồi vội vàng rời ngay.
Đỉnh Chiriaco (Chiriaco Summit).
Đường từ Biển Salton tới Đỉnh Chiriaco đi qua một vùng đèo núi sa mạc, hoang dã. Chiriaco Summit là một thị trấn nhỏ tên cũ là Shaver Summit. Đỉnh là chỗ cao của con Đường Box Canyon trải đá song song với Lối Mòn Bradshaw từ Thung Lũng Coachella tới Blythe.
Tên tỉnh đặt theo nhà sáng lập Joe Chiriaco, một người gốc tiểu bang Alabama. Năm 1925 Joe đến Cali xem trận đấu football giữa Alabama và Stanford ở Rose Bowl và “Cali đi dễ khó về’, ông ở lại luôn Cali. Ông tìm được việc làm ở Nha Thủy Điện Los Angeles. Tại đây ông nghe phong phanh là chính phủ sẽ trải đá con đường Box Canyon đi qua Đỉnh Núi Shaver, Joe bèn mua đất tại đây. Lời đồn trở thành sự thật. Năm 1933 con đường trải đá US 60 Route hoàn thành đi qua Đỉnh Shaver và cũng cùng ngày khánh thành con đường này, Joe khai trương khu thương mại của mình. Dịch vụ thương mại của Joe phát đạt hơn khi kế hoạch dẫn nước từ Hồ Havasu về Riverside mà Joe đảm nhiệm chức vụ kiểm soát viên.
Vận may lại đến nữa. Năm 1942, Đại tướng Georges S, Patton mở trung tâm huấn luyện hàng triệu binh sĩ chiến đấu trong sa mạc cho chiến trường sa mạc Shahara Bắc Phi. Ông đã chọn toàn vùng góc đông nam California gồm một phần sa mạc Mojave và Colorado với một phần Arizona. Trung tâm huấn luyện này mang tên là California/Arizona Maneuver Area (CAMA).
(ảnh của tác giả).
Patton lập bản doanh tại địa điểm cách một mile về phía đông Đỉnh Shaver gọi là Camp Young.
Thời gian này vô số quân nhân ùa tới tiệm bách hóa của Joe như ‘ong tìm đến hoa’.
Năm 1945, sau khi Patton chết vì một tại nạn xe hơi bất thường ở Đức, vợ chồng Chiriaco lập đài tưởng niệm cho Đại tướng Patton tại Đỉnh này.
Năm 1958 tỉnh được đổi tên là Chiriaco Summit.
Năm 1989, chính quyền mở rộng Đài Tưởng Niệm của vợ chồng Chiriaco và lập Bảo Tàng Viện tại Camp Young để vinh danh Đại tướng Patton và phát huy Trung Tâm Huấn Luyện Sa Mạc này.
Bảo Tàng Viện Đại tướng Patton (ảnh của tác giả).
Tượng Đại tướng Patton (lưu ý có con chó cưng).
Kiệt tác phẩm của bảo tàng viện là Tấm Bản Đồ Lớn “The Big Map” khắc vùng Kênh Đào Sông Colora đi qua.
(ảnh của tác giả).
Tấm bản đồ đã được bộ chỉ huy Patton dùng và đánh dấu 11 trại huấn luyện của Patton.
Vợ chồng Chiriacos mất năm 1996 và được vinh danh bằng một tấm bảng Sao Cây Kè Vàng ở con Đường Các Ngôi Sao ở Palm Springs vào năm 2015.
(còn nữa)
Đón đọc phần 2: