Hoa Anh Đào
Linh Vũ
Khi nói đến hoa Anh Đào thì người ta nghĩ ngay đến tinh thần của Nhật Bản. Đây là một loài hoa rực rỡ dưới ánh sáng mặt trời với màu sắc tuyệt đẹp. Hoa Anh Đào người Nhật gọi là Sakura khác với loài Anh Đào ăn trái (cherry) có nguồn gốc từ Trung Quốc. Prunus Persica cùng chi với Prunus là Đào (Peach) Mận (Plum) và Mơ (Apricot) và loại lai giống thường có hoa đẹp rực rở (flowering cherry) Prunus Jamasakura hoặc có trái mang vị chua (Prunus Cerasus). Ở Việt Nam cũng có hoa Anh Đòa nở vào mùa xuân, vào dịp Tết người ta đều trưng bày hoa Anh Đào để được sự may mắn, hạnh phúc và phát tài trọn năm. Đối với người Nhật Anh Đào là biểu tượng cho sức sống, sự vinh quang và triết lý cuộc sống phù du của con người.
Hoa Anh Đào có dọc theo chiều dài của đất nước Nhật. Hoa bắt đầu nở từ tháng 1 tháng 2 ở Okinawa vùng cực nam và đi dọc đến phía bắc Hokkaido vào tháng 5 và miền trung vào tháng 3 và tháng 4. Hoa Anh Đào ảnh hưởng đến yếu tố thời tiết cho nên, có nhiều nơi hoa nở khác thời gian. Mùa đông không khí lạnh nên hoa nở muộn, thời tiết ấm áp hoa nở sớm hơn. Một ảnh hưởng khác là nếu có mưa lớn hoa sẽ rụng nhanh hơn.
Nếu có dịp chúng ta đến Nhật trong mùa hoa Anh Đòa, chúng ta sẽ khám phá rất nhiều điều thú vị. Thứ nhất chúng tôi nói đến “hanami” tiếng này đơn giản có nghĩa là “ngắm hoa” đó là bữa tiệc của những buổi dã ngoại công cộng với bạn bè và gia đình dưới những tán cây Anh Đào với thức ăn và đồ uống, phong tục này đã có hơn 1.000 năm. Tuy nhiên, riêng phong tục ngắm hoa của người Viking không chỉ đơn thuần là một bữa tiệc lớn của mùa xuân. Phong tục này có thể được bắt nguồn từ thời Nara (710 ~ 794). Đó là ý nghĩa quan trọng, người Nhật tin rằng cây Anh Đào (sakura) chứa linh hồn (spirits) cho nên họ cúng dường bằng rượu gạo ở dưới gốc Anh Đào. Điều này đã phát triển thành truyền thống của đảng hanami. Lễ ăn mừng, uống rượu và vui vẻ được cho là bắt đầu từ triều đình Hoàng đế Saga và dần dần đến thời samurai. Truyền thống này được nhiều người yêu thích trong mọi tầng lớp xã hội.
Có nhiều người nói rằng truyển thống ngắm hoa này được lấy cảm hứng từ nhà Đường Trung Quốc thưởng ngoạn cây Ume. Loại cây này trái ngược với cây Anh Đào, nở hoa lâu hơn khoảng hai tháng (từ tháng 1-2). Cả hai loại hoa này đã được nói nhiều về vẻ đẹp của nó trong thơ ca, hình ảnh, bài hát, điệu nhảy, tiểu thuyết và nhiều tác phẩm nghệ thuật, tư tưởng và triết học.
Nhật Bản là quê hương của hơn 200 giống cây Anh Đào, được trồng và loài hoang dã. Cây anh đào có thể thay đổi màu sắc hoa, số cánh hoa, hình dạng cành, kích thước hoa,v.v. Hoa anh đào màu hồng năm cánh, tiêu biểu của sakura phổ biến nhất là Yoshino. Anh Đào hoa 5 cánh thường có cành rủ xuống giống như cây liễu buồn ở VN chúng ta.
Sau này có một loài hoa Anh Đào khác được nhắc đến là Sunlight Sakura, hay Yōkō Sakura. Giống lai này được phát triển bởi Masaki Takaoka, ông là người muốn tạo ra một cây sakura có thể chịu được cả nhiệt độ nóng và lạnh, và có thể phát triển ở bất cứ nơi nào trên trái đất. Ngày nay, Sunlight Sakura vẫn là biểu tượng của sự kiên cường, hòa bình và bằng hữu.
Hoa Anh Đào được trồng nhiếu nhất ở công viên thành phố, vườn cảnh quan, sân của các lâu đài và dọc theo bờ sông, bờ hồ. Sau đây là những vùng có nhiều hoa Đào được khách du lịch đến tham quan nhiều nhất:
1-Núi Yoshino, tỉnh Nara có hơn 30.000 cây anh đào, đây là điểm ngắm hoa anh đào nổi tiếng nhất ở Nhật Bản và đã tồn tại hàng trăm năm.
2-Tokyo Gyoen, Tokyo có hơn một nghìn cây anh đào của cả hai giống hoa nở sớm và loại hoa nở muộn.
3-Lâu đài Himeji, tỉnh Hyogo là nơi tuyệt vời để ngắm hoa anh đào. Đây cũng là Di sản Thế giới UNESCO.
4-Núi Phú Sĩ được bao quanh bởi hoa anh đào, những địa điểm yêu thích là khu vực Hakone và Fuji Five Lakes và hai địa điểm tốt nhất là bờ phía bắc của hồ Kawaguchiko và Chureito Pagdo, trên những ngọn đồi của thành phố Fujiyoshida.
5-Philosopher’s Path, Kyoto là con đường đến Đại học Kyoto. Con đường chạy dài khoảng hai km có nhiều nhà hàng, quán cà phê và cửa hàng, hai bên đường được trồng những cây anh đào trông rất đẹp mắt với nhiều màu vào mùa nở hoa đầu tháng Tư.
6- Vườn Kenrokuen, Kanazawa ở Kanazawa là một trong ba khu vườn với cảnh quan hang đầu Nhật Bản. Là nơi tuyệt đẹp để ghé thăm bất cứ lúc nào trong năm. Nhưng đặc biệt nhất là trong mùa hoa anh đào nở.
7- Miharu Takizakura, được gọi là thác Anh Đòa Miharu thuộc tỉnh Fukushima. Nơi đây có cây Anh Đòa hơn một nghìn năm tuổi, cao 12 mét và với chu vi thân 9,5 mét, cây anh đào khổng lồ với dáng rủ xuống. Có lẽ là cây anh đào nổi tiếng nhất của Nhật Bản và được nhiều người cho là đẹp nhất.
8- Hirosaki Castle, Hirosaki với hơn 2.500 cây anh đào được gọi là xứ sở màu hồng. Dây là khu dã ngoại đáng yêu và kỳ diệu. Đây được coi là một trong ba điểm ngắm hoa anh đào hàng đầu tại Nhật Bản.
9- Công viên Hanamiyama, Fukushima nằm trên các sườn núi bao quanh bởi cánh đồng vùng nông thôn tỉnh Fukushima. Nơi đây có đa dạng các loại cây anh đào và các loài hoa khác có nhiều màu sắc đặc biệt cho mùa xuân, với khung cảnh đáng yêu của dãy núi Azuma ở phía xa.
10- Takato Castle Ruins, Nagano Nằm trên một ngọn đồi ở thành phố Ina, Nagano, công viên cách trung tâm thành phố Matsumoto khoảng 60 km. Nơi đây được tổ chức lễ hội hoa anh đào hàng năm, từ hoàng hôn cho đến 10 giờ tối.
Hoa anh đào được trồng rộng rãi hiện nay trên thế giới nhất là những quốc gia ở các vùng ôn đới của Bắc bán cầu bao gồm Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nepal, Ấn Độ, Pakistan, Afghanistan, Iran, Myanmar, Thái Lan và Tây Siberia. Và nhiều Quốc gia khác như: Úc, Brazil, Canada, Pháp, Đức, Hà Lan, New Zealand, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh quốc, Hoa Kỳ…
Sau đây là một vài câu chuyện về cây anh đào.
1-George Washington vị tổng thống đầu tiên của nước Mỹ làm hư hại cây anh đào của cha mình bằng một chiếc rìu khi còn là một cậu bé.
2-Thông thường, cây anh đào chỉ tồn tại khoảng 16-20 năm và một cây khác có tuổi thọ dài hơn.
3-Ở Washington DC nếu bạn bẻ bỏ một bông hoa anh đào có thể xem như là phá hoại tài sản liên bang. Bạn sẽ bị phạt số tiền nhỏ, thậm chí có khi bị bắt giữ.
4-Câu lạc bộ Phụ nữ Nhật Bản đã tặng 400 hoa anh đào cho Amstelveen vào năm 2000. Trong đó, 200 cây được đặt tên Nhật Bản và 200 cây còn lại được đặt tên Hà Lan.
5-Trên thực tế, hoa anh đào có thể ăn được, chúng ta có thể trộn chung nó vào bánh quy, bánh ngọt, hương vị kem và thạch, hay dùng nó làm hoa trang trí trong đĩa thức ăn. Như trà Sakura truyền thống Nhật bản cũng sùng hoa anh đào để pha chế.
6-Hoa anh đào còn chế biến nước hoa “Bath and Body Works”.
7-Cả Hoa kỳ lẫn Nhận Bản không lấy danh hiệu “Thủ đô hao anh đào” trên thế giới. 8-Tuy nhiên có thể nói rằng thành phố Macon ở miền trung Georgia được công nhận là Thủ đô hoa anh đào của thế giới. Nơi đây có hơn 350.000 cây anh đào Yoshino.
Truyền thuyết về (hoa anh đào) Sakura đã có hàng trăm năm trước ở Nhật Bản cổ đại.
Chuyện kể rằng, trong khu rừng có một cái cây không bao giờ có ai giám tàn phá nó và nó không nở hoa bao giờ. Mặc dù nó cây to lớn đầy sức sống, nhưng các nhánh của nó không bao giờ trổ bông như là một định mệnh của nó. Nhìn nó như là một cây đã khô héo sắp chết.
Cây này mọc chơ vơ một mình rất cô đơn. Ngay cả những giống thú vật trong rừng cũng không muốn đến gần nó vì sợ bị bắt bởi con quái vật ác lạ. Ngay cả loài cỏ cũng không mọc xung quanh nó. Cây đứng một mình trong sự cô đơn. Truyền thuyết về Sakura kể rằng một nàng tiên đã cảm động khi cô nhìn thấy một cái cây sống như vậy, mặc dù nó không phải là một cây đã già mà thực tế nó là một cây còn trẻ.
Một đêm nọ, bà tiên xuất hiện bên cạnh cái cây, nói những lời tử tế với cái cây, Bà muốn thấy cây này trông thật đẹp và rạng rỡ. Bà hứa sẽ sẵn sàng giúp đỡ nó. Sau đó bà tiên đã sử dụng sức mạnh ma thuật của mình bằng một câu thần chú có thể kéo dài 20 năm. Trong thời gian đó, để cho cây có thể cảm nhận được những gì mà trái tim con người suy nghĩ. Có lẽ theo cách đó cây sẽ tìm nhận được hạnh phúc và cảm thấy sẵn sàng để nở hoa.
Bà tiên nói với cái cây rằng, nhờ vào câu thần chú, nó có thể chọn lựa để biến thành một trong hai điều. Thứ nhất sẽ mãi mãi là thực vật, thứ hai là trở thành con người bất kỳ lúc nào cây muốn. Tuy nhiên, nếu cả hai không chọn lựa mà cây không thể tự phục hồi sức sống và sự sung mãn sau 20 năm đó, thì cây sẽ chết ngay lập tức.
Đúng như lời bà tiên nói, cây thấy rằng nó có thể biến thành người hay cây bất cứ khi nào nó muốn. “Cây” đã biến thành người và cố gắng trong một thời gian dài để xem liệu cảm xúc của con người có giúp nó nở hoa hay không. Tuy nhiên, cây đã hoàn toàn thất vọng trong chọn lựa đầu tiên. Cây quan sát cuộc sống xung quanh, tất cả những gì nó thấy chỉ là chiến tranh và hận thù. Sau đó nó quyết định trở lại làm một cái cây.
Truyền thuyết về Sakura kể rằng, rất nhiều năm trôi qua cây vẫn thấy mọi sự không có gì thay đổi. Cho dù có làm bất cứ điều gì đi nữa thì không thay đồi được gì. cây dường như không tìm được lối thoát khỏi tình trạng khốn khổ đó. Tuy nhiên, có một buổi chiều cây quyết định trở lại thành người. Sau đó, nó đi đến một dòng suối trong vắt, nơi đó nó nhìn thấy một cô gái trẻ xinh đẹp. Tên cô ấy là Sakura. Cây rất ấn tượng với vẻ đẹp của cô ấy, nên quyết định để tiếp cận cô ta.
Cô Sakura rất tử tế với nó. Để đáp lại lòng tốt của cô ấy, cây đã giúp cô Sakura mang một ít nước đến nhà cô ấy ngay ở góc đường. Họ đã có một cuộc trò chuyện rất hào hứng và sôi nổi, họ nói về nỗi buồn, nói về những cuộc chiến đang diễn ra ở Nhật Bản và những giấc mơ mà họ có.v.v.
Khi cô gái hỏi tên của nó (cây), cây trả lời là Yohiro. Sau đó họ trở thành hai người bạn rất thân. Họ gặp nhau thường xuyên để trò chuyện, hát và đọc những bài thơ kể cho nhau nghe những câu chuyện tuyệt vời. Thời gian trôi qua, Cây biết nhiều về cô Sakura, cây càng muốn ở bên cạnh cô Sakura nhiều hơn. Đến độ họ không bỏ lỡ bất kỳ giây phút nào để ở bên nhau.
Truyền thuyết về Sakura kể rằng Yohiro không thể che giấu tình cảm của mình được nữa, cây quyết định thố lộ tình yêu của mình với Sakura. Ngoài ra, cây còn cho cô Sakura biết thực sự cây là ai: Yohiro tâm sự nó là một cái cây bị hành hạ sắp chết vì nó không thể nở hoa. Sakura nghe vậy lòng đầy ngạc nhiên chỉ im lặng và không nói gì thêm.
Thời gian trôi qua khá lâu và thời hạn 20 năm sắp hết. Yohiro, sẽ trờ lại thành cây, mỗi ngày trôi qua nó cảm thấy buồn hơn.
Vào một buổi chiều nọ, khi Yohiro (cây) không còn hy vọng nữa. Bỗng dưng Sakura xuất hiện bên cạnh nó. Cô ôm lấy cái cây và nói rằng cô cũng cảm thấy giống như cây vậy. Cô Sakura không muốn cây (Yohiro) chết. Đúng lúc đó, nàng tiên xuất hiện hỏi Sakura rằng cô muốn Yohiro vẫn là con người hay cô muốn hợp nhất với Yohiro dưới dạng cái cây?
Sakura nhìn xung quanh và nhớ về cuộc chiến. Sau đó, cô chọn cách hợp nhất với Yohiro. Bà tiên liền làm phép màu thực hiện việc hợp nhất. Hai người trở thành một và cuối cùng cây đã nở hoa. Tình yêu của họ tỏa hương từ những cánh đồng Nhật Bản và tên Sakura bắt đầu từ đó.
Mùa xuân hoa đào
Mùa xuân nở cánh hoa đào
Phù tang hoa đỏ xôn xao khắp trời
Áo “ky-mô-nô” màu đẹp tuyệt vời
Gió bay hương thoảng gọi mời nắng xuân
Guốc vong gõ nhịp buâng khuâng
Hiên chùa nghe tiếng chuông ngân vọng dài
Cánh hoa trắng, đỏ, hồng phai
Nhởn nhơ trong gió như ai gọi mời
Đảo hoa giữ lại tình ơi
Hương trà nồng ấm đất trời sang xuân
Người xưa
Tôi vể thăm xứ hoa đào
Người xưa vắng bóng xuân nào chờ ta
Cánh đào rụng trước hiên nhà
Mùi hương năm cũ bay xa cuối trời
Tìm nhau lạc bước cuộc đời
Đìu hiu chốn cũ hoa rơi lạnh lùng
Ngập ngừng chân bước mông lung
Phố xưa bỏ lại muôn trùng xa nhau