Cảm nhận hạnh phúc khi đọc bài thơ
HOA BÁCH NIÊN của Thi sĩ Ngọc Bội
. Nguyễn văn Nhớ, Họa sĩ
Nguyên tác bài thơ :
Hoa Bách Niên
Tặng Kim Hồng và các con cháu
Hạt nước mưa sa khắp nẻo mòn
Hạt rơi xuống suối hạt lên non
Hóa thân một kiếp đời luân lạc
Em mãi ân tình dạ sắt son
Từ độ vun trồng hoa bách niên
Ướp hương đồng nội nếp hoa hiền
Xôn xang tung cánh bầy chim nhỏ
Vang khúc hoan ca vọng cuối miền
Trăm năm mộng ước tình khôn cạn
Hạt nước mưa sa nghĩa đá vàng
Trời đất cưu mang thi phúc phận
Lễ vàng trước ngõ đón xuân sang
Con cháu muôn phương giữ cội nguồn
Khối tình đồng bọc giống Tiên Rồng
Tự hào dân tộc nền văn hiến
Tô thắm non sông rạng tổ tông
Thời gian lặng lẽ mòn năm tháng
Sóng vỗ xô bờ lẽ hợp tan
Một buổi ta về nơi gió cát
Ơn em hoa nở nhớ muôn vàn!
(Ngọc Bội. Xuân Huntington Beach, California 2017).
1 . Hoa Bách Niên là bài thơ thứ ba mươi trong Thi tập Hoa Bách Niên của thi sĩ Ngọc Bội.
Lần đầu tiên đọc, tôi đã có cảm giác rộn ràng, an lành hạnh phúc, thơ đầy sức sống, rất có hồn, âm thanh như đọng lại trên thi ngữ. Và cảm giác hạnh phúc như khi xem bức tranh sinh động với màu sắc xanh non, an bình của họa phẩm thuộc trường phái ấn tượng. Thơ Hoa Bách Niên, tràn đầy vẻ đẹp, dâng lên bao nỗi xúc động, thơ reo vui, ân tình, đầy thương yêu đã cho người đọc có cảm giác như đang được sống với cuộc sống của chính mình.
Hoa Bách Niên thể thơ bảy chữ, bài thơ có năm khổ, một khổ bốn câu. Hình thức như thơ mới, nhưng luật thơ, niêm vần hoàn hảo của thơ Đường luật
Thi ngữ truyền thống xen lẫn hiện đại. Tác giả sử dụng nhiều chữ Hán Việt, âm Hán Việt trầm bổng, phong phú kỳ diệu, nhiều ẩn dụ, nghiêng về khơi gợi, tạo cảm nhận mới cho người đọc.
Xin ghi lại những nét chính của bài thơ đã thể hiện sự thực sâu sắc qua cuộc đời của tác giả, như sau: “Như hạt nước mưa sa, mong manh trong vắt. Rơi xuống khắp nẻo suối ngàn. Đời luân lạc hóa thân để sống trong ân tình sắt son của Hiền thê. Và cả cuộc đời trải dài là hành động sống ơn nghĩa, là ướp hương, là vun trồng hoa tri ngộ để được sống mãi với thương yêu, giữa cánh chim reo vui, sum vầy, vọng khúc hoan ca. Rồi, cưu mang mộng ước trọn vẹn nghĩa đá vàng. Con cháu đùm bọc yêu thương trong khối tình tổ tông, và giòng giống Tiên Rồng, Lạc Việt. Và thời gian lặng lẽ, an nhiên tự tại trong lẽ hợp tan. Để, một mai ta về nơi gió cát. Ơn em hoa nở nhớ muôn vàn.”
Thưa bạn đọc yêu thơ. Hoa Bách Niên với nội dung sâu sắc, trữ tình phong phú và luật thơ hoàn chỉnh nên người đọc có thể đọc bài thơ qua hình thức của năm bài thơ tứ tuyệt, là năm cõi hạnh phúc tuyệt vời, mà người đọc dễ dàng cảm nhận.
Thơ là ngôn ngữ của cảm xúc. Người đọc sẽ hạnh phúc khi nhập hồn qua những câu thơ hạnh phúc. Và càng hạnh phúc hơn nữa khi mở lòng chia sẻ về giá trị văn chương của Hoa Bách Niên. Vì sẽ cảm kích bởi khi hiểu ra, người sinh ra nó tuổi đời và tuổi thi ca, đặc biệt tuổi thơ Đường luật đã trải dài theo thế kỷ. Thơ Ngọc Bội hoàn hảo kỹ thuật, ý thơ sâu lắng, ngôn ngữ tràn đầy vẻ đẹp, trữ tình, điệu thơ êm ái, hiệp vần, ngắt nhịp tạo âm thanh nhạc điệu, đọc lên nghe du dương trầm bổng mà sâu lắng, làm cho người nghe cảm xúc sâu xa.
Hoa Bách Niên nhiều sức sống, phong phú, kỳ diệu; vì bởi ngay ba chữ Hoa Bách Niên, là ba chữ Hán Việt tiêu đề của bài Thơ, và cũng là tên của Thi phẩm cũng đã tạo ấn tượng đẹp và vuông tròn trong ý nghĩa.
Thơ là do Trời đất cưu mang, tác giả mong ước một khối tình đồng bọc giống tiên rồng cho con cháu muôn phương giữ cội nguồn.
2 Hóa thân một kiếp đời luân lạc
Hóa thân một kiếp đời luân lạc của kẻ thiện căn, sẽ là vô thường chuyển hóa từ khổ đau đến hạnh phúc. Nội dung Hoa Bách Niên là hiện thực của cuộc đời tác giả. Một kiếp đời luân lạc, hai lần cắt ruột ra đi lìa xa đất mẹ. Luân lạc nhưng có duyên lành nên đời cho lại an vui. Gia đình con cháu trong sáng như hạt mưa sa.
Hạt nước mưa sa khắp nẻo mòn
Hạt rơi xuống suối hạt lên non,
Hóa thân một kiếp đời luân lạc
Em mãi ân tình dạ sắt son
Hoa Bách Niên là cái nhân tròn đầy tốt tươi mà trời đất đã cưu mang, trao duyên phận. Hiền thê là kiếp hoa luân lạc theo rủi may với cuộc đời của tác giả, là người lính trong chiến tranh. Nhân tốt đẹp kết hợp thêm nhiều duyên lành đã gắn bó thủy chung, yêu thương vun trồng, ướp hương đồng nội, ơn nghĩa cuộc đời, nên gia đình con cháu gặt quả an vui, tràn đầy khúc hoan ca.
Đọc Hoa Bách Niên dễ thấy tâm hồn tác giả.
Trăm năm mộng ước tình khôn cạn
Hạt nước mưa sa nghĩa đá vàng
Trời đất cưu mang thi phúc phận
Lễ vàng trước ngõ đón xuân sang.
Sống cho mình và cho người
Con cháu muôn phương giữ cội nguồn
Khối tình đồng bọc giống Tiên Rồng
Tự hào dân tộc nền văn hiến
Tô thắm non sông rạng tổ tông
Với tinh thần vô ngã vị tha, sống cho mình và hy sinh vì tha nhân, vì cội nguồn dân tộc. Lòng nhẹ nhàng thanh tịnh giữa cõi đời với Tứ Vô Lượng Tâm. Mỗi ngày vượt qua sông phiền não, đến bờ an lành tịnh độ.
Hiểu thơ. Rung cảm với thơ. Yêu thơ qua Thi tâm thi tứ thi tài.
Nguồn thơ, Tâm thơ xuất phát từ con người tác giả, nên
xin tìm đến, chia sẻ đôi nét về cuộc đời tác giả đã ghi trên Thi phẩm Hoa Bách Niên.
Trịnh Đình Bội, bút hiệu Ngọc Bội. Sinh quán Bắc Giang, lớn lên ở Hà nội. Trưởng thành tại Saigon, sau 1954. Nguyên Giáo sư các Trường Trung học Quốc Anh, Đạt Đức tại Saigon trước 1975.
Động viên tốt nghiệp Trường sĩ quan trừ bị Thủ Đức năm 1964. Tốt nghiệp sĩ quan báo chí DINFOS tại Indiana, Hoa kỳ 1969. Cấp bậc sau cùng, Thiếu tá thuộc Tổng cục CTCT/ QLVNCH. Vượt biển sống đời lưu vong tại Hoa kỳ (Sau 30 tháng Tư, 1975).
Xin nói thêm về bài thơ HBN. Một trong sáu bài thơ được chọn đăng, cùng với hình của tác giả trong cuốn sách Di Sản của Cơ Sở Thi Văn Cội Nguồn, được xuất bản tại San Jose, Hoa Kỳ, 2022. (COI NGUON’S LEGACY).
Kết:
Thời gian lặng lẽ mòn năm tháng
Sóng vỗ xô bờ lẽ hợp tan
Một buổi ta về nơi gió cát
Ơn em hoa nở nhớ muôn vàn
Khởi đi, Hóa thân một kiếp đời luân lạc
cho đến Một buổi ta về nơi gió cát. Một đời người xin hành hoặc qua Tâm, bởi chữ Tâm kia mới bằng ba chữ tài. Qua Tứ vô lượng tâm để an lành cho mình cho người.
Ơn em ơn đời mãi mãi như Hoa Bách Niên nở.
Mong ước, Hoa Bách Niên được hóa thân tạo an vui, hạnh phúc đến với người yêu thơ.
Portland. Giữa Mùa Xuân 2024
Nguyễn văn Nhớ, Họa sĩ