Linh Vũ
Đá Sa thạch còn gọi là đá sóng Arizona là một hệ thống đá sa thạch nằm gần biên giới phía bắc của tiểu bang Utah. Núi đá này nằm trên sườn Coyote Buttes trong vùng hoang dã của vách đá Paria Canyon-Vermilion thuộc cao nguyên Colorado. Khu vực này được quản lý bởi Cục Quản lý đất đai (BLM) của trung tâm du lịch Grand Staircase-Escalante National Monument ở Kanab Utah.
Hệ thống đá sa thạch này rất đẹp được sắp xếp như những ống xi măng dựng đứng. Nơi đây nhiều người đi bộ trên quãng đường dài này để nhiếp ảnh. Đá sóng này có nhiều hình dạng khác nhau nhấp nhô đầy màu sắc nhìn rất lạ mắt, chặng đường đi bộ này rất khó khăn nên nhiều người không dám mạo hiểm để đến đó. Đá sóng này bao gồm các rãnh hình chữ U giao nhau đã bị xói mòn thành Sa thạch Navajo. Hai rãnh chính này có chiều rộng khoảng 62 foot (19m) x 118 foot (36m) và chiều dài khoảng 7 foot (2m) x 52 foot (16m). Ban đầu, các dòng chảy của nước đã làm xói mòn những rãnh dọc theo các khớp bên trong Sa thạch Navajo. Sau khi hình thành các lưu vực thoát nước và cung cấp nước mưa cho những máng trũng này, dần dần máng trũng bị thu hẹp lại làm lượng nước chảy tràn ra. Do đó, các rãnh hiện nay hầu như chỉ bị xói mòn bởi gió.
Đá Sa thạch sóng hầu như được tập hợp một số lớn của đá sa thạch Eolian bao gồm các dòng hạt khác được xen kẽ nhịp nhàng và tuần hoàn bởi các lớp gợn sóng. Các tầng xen kẽ nhịp nhàng và theo chu kỳ được thể hiện với sự thay đổi định kỳ của các cơn gió lớn. Các đường gờ và đường gân mỏng được nhìn thấy trong sóng đá là kết quả của sự xói mòn khác nhau của dòng chảy xen kẽ theo chu kỳ và theo các lớp gợn sóng bên trong đá sa thạch Navajo. Những tấm laminate này có khả năng chống xói mòn khác nhau vì chúng được kết dính khác nhau tùy theo sự thay đổi về kích thước hạt của cát tạo nên chúng. Đá sa thạch mềm rất dễ vỡ, đặc biệt là các đường gờ và đường gân của sóng. Do đó, du khách phải đi bộ cẩn thận để tránh làm gãy các gờ nhỏ gây nguy hiểm.
Ở một số khu vực, đá sóng để lộ ra các phiến đá bị biến dạng bên trong Sa thạch Navajo. Những phiến đá này đã bị biến dạng trước khi cát hóa thạch để tạo thành đá sa thạch. Theo đánh giá từ các đặc điểm vật lý của chúng, thì sự biến dạng này có khả năng do các khủng long thời xa xưa dẫm đạp thường xuyên làm xáo trộn những bãi cát trước khi lắng đọng. Dấu vết của khủng long và các hang hóa thạch của các động vật có dấu chân và xương sống vẫn còn trên sa mạc, chẳng hạn như bọ cánh cứng và các loài côn trùng khác, đã được tìm thấy trong Đá sa thạch Navajo thuộc Khu vực hoang dã North Coyote Buttes.
Nếu du khách đến đây để thưởng ngoạn và chụp hình sóng đá, thời điểm lý tưởng nhất là khoảng giữa trưa khi không có bóng đổ ở trung tâm, mặc dù thế nhưng buổi sáng sớm và xế chiều dù có bóng đổ nhưng các nhíp ảnh gia cũng có thể tạo ra những bức ảnh đẹp và ấn tượng. Một điểm đặc biệt khác là sau những trận mưa bão, nhiều vũng nước đọng lại chỉ sau vài ngày chúng ta có thể thấy hàng trăm con nòng nọc (Lepidurus apus) nhìn giống tôm nòng nọc (tadpole shrimp). Nhất là sự phản chiếu của mặt nước như một tấm gương hoàn mỹ, kỳ ảo tuyệt đẹp.
Một điểm đặc biệt cần lưu ý cho du khách là khi đến thăm nơi đá sóng này. Theo Cục Quản lý Đất đai Hoa Kỳ chỉ cấp giấy phép cho khoản 64 người một ngày được leo núi đá nơi gần biên giới Utah-Arizona, ngay cả người đi bộ đường dài để xem sự hình thành của đá cũng bị hạn chế. Vì đây là thắng cảnh có nhiều nguy hiểm dễ xảy ra tai nạn nếu không cẩn thận.
Có nhiều người thắc mắc là sự hình thành như thế nào để có một khu vực tuyệt đẹp kỳ lạ này? Ở đây có hai rãnh chính: Rãnh thứ nhất rộng 62 feet và dài 118 feet, và rãnh thứ hai rộng 7 feet và dài 52 feet. Các máng này lần đầu tiên được hình thành do sự xói mòn của nước, khi dòng nước chảy thấm sâu vào đá qua nhiều năm tháng càng bị xói mòn. Nhưng thời gian sau này khi lưu vực thoát nước, các máng bị thu hẹp lại, dòng nước không còn chảy nữa, đó chính là sự hình thành các bậc thang cắt cao vào các bức tường sa thạch dốc và gió đã tiếp tục xói mòn thêm khi thổi xuyên qua các máng.
-Blue Canyon (Arizona USA)
Khi nói đến vùng đá Sa thạch ở Arizona mà không nói đến Blue Canyon hẳn là điều thiếu sót. Chúng tôi xin nói ngắn gọn vùng này để khi quý vị viếng thăm có thể thêm vài chi tiết cần biết trước để chuẩn bị cho chuyến du hành được nhiều thú vị hơn.
Blue Canyon là một viên ngọc ẩn của vùng Tây Nam nước Mỹ. Hẻm núi này hẻo lánh, gồ ghề, huyền bí và ít được biết đến với hầu hết các nhiếp ảnh gia chuyên săn hình phong cảnh, cũng như đa số khách du lịch đến thăm Grand Canyon nổi tiếng này. Tuy nhiên, dù là không được giới thiệu nhiều về địa điểm ấn tượng và nét đẹp kỳ vĩ này, nhưng nơi đây đã nhận được một số khách du lịch chú ý đến. Nếu chúng ta muốn đến Blue Canyon, tốt nhất nên tìm hiểu tất cả thông tin trước khi đi để khỏi mất thì giờ thưởng ngoạn. Blue Canyon là một vùng đất hẻo lánh không có người ở nằm về phía Đông bắc tiểu bang Arizona. Nơi đây rất nhiều khối đá hình dạng khác nhau với sự xói mòn của gió và nước. Đặc biệt những tảng đá có dấu kẻ ngang dọc màu trắng nổi bật nhìn rất đẹp mắt. Blue Canyon là một phần của Mengkopi Wash nằm trên vùng đất Hopi. Cho nên khi bạn đến đây cần phải có hướng dẫn viên người Hopi giúp đỡ thì dễ dàng khám phá vùng đồi núi này. Blue Canyon nằm giữa thị trấn Tuba City và các ngôi làng của Hopi Reservations.
